Sandro Botičeli: Zaboravljeni veliki slikar „ponovo rođen“, kao i njegova dela

Bio jednom jedan firentinski slikar. Slikao je neverovatne slike sa Bogorodičinim likom i malim Isusom, mitološke slike, oltare… Alesandro Mariano Filipepi, poznatiji kao Sandro Botičeli, rođen je 1445. godine.  Sandro Botičeli bio je jedan od najcenjenijih renesansnih umetnika u Italiji.

Malo vinsko bure

Sandro Botičeli je dobio je nadimak Botičeli od reči „botticello„, što znači „malo vinsko bure„. Nadimak mu je doa stariji brat. Međutim, budući da je budući slikar bio veoma još od najaranijeg detinstva, škola mu je veoma brzo dosadila. Bio je vrlo oštrouman, šalio se na tuđ račun, a drugi su ga opisivali kao vrlo nestašno, nemirno i nestrpljivo dete.

Neko iz slikarevog najbližeg okruženja nije gubio vreme, pa je i uvideo da mali Botičeli ima talenta. Poslat je da radi kao šegrt. Smatra se da je Botičeli prvo učio zlatarski zanat. Svoj poziv i ljubav prema slikarstvu, otkrio je malo kasnije, posle tri godine bavljenja zlatarskim zanatom.

Vrlo primećen talenat

Tek sa 14 godina Botičeli je počeo da uči slikarstvo kod poznatog umetnika Filipina Lipija, štićenika porodice Mediči. Karijeru je počeo oslikavanjem firentinskih crkava i katedrala, a sarađivao je i sa slikarom Antonijom Polajuolom.

Žena koja je stvorila genija: Gala je Salvadoru bila sve na svetu (VIDEO)

Talenat mladog slikara nije ostao neprimećen i u narednih nekoliko godina školovanja stekao je značajna poznanstva, većinom upravo iz porodice Mediči, finansijski i uticajno najmoćnije porodice tog vremena. Od 1465. do 1470. godine naslikao je nekoliko slika Bogorodice. Na tim slikama se vidi uticaj, kako učitelja Lipija, tako i Antonija Polajuola. Do 1470. godine, Botičeli je imao svoju radionicu. Za Medičijeve slikao je neke od svojih najambicioznijih, svetovnih slika, kao što je „Proleće„.

Dobra reputacija i uspeh

Botičelijeva karijera je tad bila u usponu. Imao je dobru reputaciju, pa ga je
papa Sikst IV 1481. godine pozvao u Rim, zbog oslikavanja tek sagrađene Sikstinske kapele u Vatkanu, zajedno sa drugim umetnicima tog vremena. Botičeli je slikao freske sa prizorima iz Mojsijevog života, Hristova iskušenja, kao i mnogobrojne portrete papa. Ovo je pravi pokazatelj koliko je Botičeli bio cenjen u to vreme. Posle godinu dana, vratio se u Firencu i nastavio je svoju uspešnu karijeru.

https://www.rokselana.com/ljubav-na-slikama-snazne-emocije-ovekovecene-cetkicom-video/

Period između 1478. i 1490. godine bio je Botičelijev najkreativniji period. Tad je naslikao svoja najpoznatija mitološka dela – „Rađanje Venere“ i „Mars i Venera„. Tokom rada na ovim slikama kombinovao je ono što je naučio u zlatarskom zanatu, pridodajući tome klasičnu tradiciju. To se vidi kod uklapanja harmonije u kompoziciji i kod vrlo skladnih i jasnih kontura.

Kriza pred kraj života

Poslednjih 15 godina slikarovog života, stvaralaštvo velikog Botičelija kao da je palo u krizu. Posle proterivanja porodice Mediči iz Firence, Botičeli je odustao od kitnjastog stila i sve je pojednostavio. Takav stil je delovao grubo i nezgrapno.

U svojim poznim godinama, Botičeli je postao sledbenik fanatičnog dominikanskog kaluđera Savonarolea. To se čak i videlo u slikama i smatra se da je Botičeli imao nekog uticaja u verskim i političkim preokretima u Firenci. U to vreme nastalo je jedno od njegovih poslednjih remek dela, sliku „Mistično rođenje„, naslikanu 1500. godine.

Ova slika može da se razume i kao Botičelijeva osuda javnog pogubljenja kaluđera Savonarolea 1498. godine. Slika je bila sakrivena više od tri veka posle Botičelijeve smrti 1510. godine. Do javnosti je došla pošto ju je britanski kolekcionar umetničkih dela kupio. Danas se ova slika nalazi u Nacionalnoj galeriji u Londonu.

Mistično rođenje

Slika „Mistično rođenje“ neobično predstavlja rođenje Isusa Hrista i istovremeno opisuje slikareve apokaliptične slutnje. Na slici su anđeli i ljudi koji proslavljaju rođenje Isusa Hrista.

Na sredini slike devica Marija kleči kod Isusa. U nju gledaju vo i magarac. Marijin muž Josif spava pored. Pastiri i mudraci su došli da pozdrave novorođenog „kralja„. Anđeli na nebu igraju i pevaju, a iznad njih se rađa nebo u velikoj zlatnoj kupoli. Krug 12 anđela na vrhu slike predstavlja 12 časova u toku dana i 12 meseci u godini. Anđeli su obučeni u belu, crvenu i zelenu odeću, drže grančice masline i simbolišu veru, nadu i milosrđe. Na dnu slike tri anđela obuhvataju tri čoveka i izgleda kao da ih podižu sa zemlje. Oni drže svitke koji na latinskom kojim se proglašava „mir na zemlji ljudima dobre volje„. Iza njih, sedam đavola beži u podzemni svet.

Sandro Botičeli spojio je rođenje Isusa Hrista, kako je opisano u Novom zavetu sa predskazanjem njegovog Drugog dolaska, kao što je opisano u Knjizi Otkrivenja. Drugi Hristov dolazak trebao bi da predstavlja kraj sveta.

Inače, ova slika je jedina potpisana slika Sandra Botičelija. Ona istovremeno predstavlja i ključ za njeno razumevanje. U natpisu na grčkom jeziku postavljenom iznad gornjeg ugla slike piše: „Ovu sam sliku ja, Alesandro, naslikao krajem 1500. godine, u doba nemira u Italiji, za vreme ispunjavanja 11. poglavlja Svetog Ivana, u doba drugog zaveta Apokalipse, kada je Sotona oslobođen na tri i po godine. Posle toga on će biti okovan, kako govori 12 poglavlje, te ćemo ga videti (sahranjenog) kao na ovoj slici„. Tu se vidi i kraj Isusa Hrista – beba Isus je naslonjena na ploču na kojoj je pokrivač u kome će njeno telo jednog dana biti umotano, a pećina jeste njegov grob.

Depresija i smrt i „ponovo“ rođenje

Pošto njegova dela više nisu privlačila pažnju i ljudi nisu pokazivali zanimanje za Botičelijev rad, to ga je dovelo do depresije. Nikad se nije oženio. Vreme je provodio sa porodicom i prijateljima. Iako je uvek bio raspoložen i britkog uma, poslednje godine je proveo u bedi, izolaciji i mentalnom rastrojstvu.

Posle smrti, 17. maja 1510. godine, Botičeli je bio zaboravljen sve do 19. veka, kada su njegova dela ponovo postala cenjena i rado viđena jer se javnost ponovo zainteresovala za firentinsku umetnost i kulturu.

Inspiracija – srednjeskole.edukacija.rs, kultivisise.rs, artnit.net

Fotografije: Wikipedia, Pixabay